سیدعباس عراقچی عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هستهای پیش از ظهر امروز دوشنبه در نشستی در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه در خصوص بیانیه لوزان و پس از آنکه سخنان موافقان و منتقدان این بیانیه را شنید به ایراد سخنرانی پرداخت و گفت: ما هنوز هیچ توافقی نداریم؛ یک توافق در یک مرحله خواهیم داشت و اگر بشود آخر ماه ژوئن یا 10 تیر و شاید هم زودتر حاصل خواهد شد و آنچه که اکنون به آن دست یافته‌ایم بیانیه مطبوعاتی لوزان است که مجموعه‌ای از راه‌حل‌هاست. وی با تاکید بر این که هنوز هیچ توافقی نداریم، گفت: این راه‌حل‌ها شاخص‌های ما در توافق خواهد بود تا به یک راه‌حل برسیم و بر اساس این راه‌حل‌ها می‌دانیم که چگونه مسئله اصلی را حل کنیم. عراقچی اضافه کرد: به هر حال دست‌هایی است که می‌خواهند دستیابی به توافق را به هر نحو متوقف کنند. این دست‌ها ممکن است در هر مسیری به کار بیفتد که نمونه آن را در کنگره آمریکا مشاهده کردیم. این اقدام اخیر کنگره نشان داد که این توافق مطلوب کنگره نیست.
معاون وزیر خارجه با اشاره به اظهارات منتقدان در یکی دو هفته گذشته خاطرنشان کرد: واقعاً امیدوار شدم به اینکه انتقاداتی که وجود دارد ناشی از دغدغه‌ها و نگرانی‌های جدی است که به جزئیات مذاکرات مربوط می‌شود. وی خاطرنشان کرد: برخی از ایرادات ناشی از اطلاعاتی بود که کامل نبود. جای خوشبختی است که دوستان منتقد ما متفق‌القول هستند که در دستاوردهای اصلی ما خدشه‌ای نخواهد بود و در برخی ابعاد جزئیات به خصوص در برداشته شدن تحریم‌ها باید حواس‌مان جمع باشد که زمانی جزئیات روی کاغذ می‌آید و راه‌حل‌ها مکتوب می‌شود باید مواظب باشیم. عراقچی فرمایشات اخیر مقام معظم رهبری را حساب شده خواند و افزود: ایشان خطوط قرمز را به دولت فرمودند و انتظار دارند که خطوط کلی رعایت شود.
عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هستهای در پاسخ به انتقادات فؤاد ایزدی استاد دانشگاه که هدف مذاکرات را برداشته شدن تحریم‌ها عنوان کرد، گفت: این نگاه در تیم وجود ندارد و نگاه مقامات نظام نیز نیست و تحریم‌ها ما را مجبور نکرد که وارد مذاکرات شویم. وی در خصوص حق غنی‌سازی ایران با بیان اینکه این حق را معاهده ان‌پی‌تی برای ما قائل شده، تصریح کرد: این حق ما است و قرار نیست کسی این حق ما را به رسمیت بشناسد ما هیچ‌وقت از غربی‌ها نخواستیم این حق ما را به رسمیت بشناسد، چون این حق وجود دارد و ما از آنها خواستیم که به اجرای حق ما احترام بگذارند. معاون وزیر خارجه ادامه داد: 10 سال دعوا سر این بود که اینها می‌گفتند غنی‌سازی تعلیق شود و ما می‌گفتیم تعلیق نمی‌کنیم، شاید تا سال‌های آینده هم به غنی‌سازی نیاز فوری نداشته باشیم ولی ما بر این موضوع پافشاری می‌کردیم زیرا می‌خواستیم زیر بار حرف زور و سلطه نرویم. عراقچی با اشاره به 7 قطعنامه شورای امنیت علیه کشورمان، خاطرنشان کرد: ما در مقابل این قطعنامه‌ها نیز ایستادگی کردیم و این رمز قدرت جمهوری اسلامی است؛ اینکه با ایستادگی آنها را پای میز مذاکره کشاندیم. غنی‌سازی از دید آنها برای جمهوری اسلامی مکروه و حرام بود، اما شاهد بودید که در لوزان 6 وزیر خارجه یک هفته حضور داشتند و مذاکره کردند و در این نبرد 10 ساله مشخص شد که چه کسی عقب‌نشینی کرد و اراده چه کسی غالب شد و این جمهوری اسلامی است که 7 قطعنامه شورای امنیت با غنی‌سازی بیرون آمد. وی ادامه داد: در این آوردگاه 10 ساله اجماع بین‌المللی ایجاد کردند و دامنه تحریم‌ها را گسترش دادند، ولی در نهایت موضع خود که غنی‌سازی صفر بود را کنار گذاشتند.
معاون وزیر خارجه افزود: این اولین خواسته ما بود که به دنیا ثابت کردیم جمهوری اسلامی زیر بار حرف زور و سلطه نمی‌رود و این رمز قدرت ما در آینده است و سلاح هستهای ما نیز همین است. عراقچی دومین خواسته ایران را تثبیت برنامه هستهای خود خواند و ادامه داد: در یک پروسه مذاکراتی برنامه هستهای ایران از تهدید به صلح و امنیت بین‌المللی به برنامه مورد احترام شورای امنیت تبدیل شد و اکنون از ایران خواسته می‌شود که با دیگر کشورها همکاری صلح‌آمیز هستهای داشته باشد و در صورتی که توافقی حاصل شود فصلی از آن به همکاری‌های صلح‌آمیز هستهای با ایران اختصاص خواهد یافت. وی گفت: در یک پروسه 10 تا 15 ساله ما به کشوری با غنی‌سازی پیش‌صنعتی و با پیشرفته‌ترین ماشین‌ها تبدیل می‌شویم که به لحاظ حقوق بین‌الملل دارای مشروعیت است. معاون وزیر خارجه اضافه کرد: در نطنز غنی‌سازی ما با 5 هزار و اندی ماشین سانتریفیوژ ادامه می‌یابد با محوریت 10 ساله و بعد از آن به سمت غنی‌سازی صنعتی حرکت ادامه خواهد یافت. عراقچی با تأکید براینکه غنی‌سازی ما باید آینده صنعتی داشته باشد و چشم‌‌انداز آن روشن باشد، گفت: غنی‌سازی ما یک چیز دکوری نیست و آینده این غنی‌سازی صنعتی باید تأمین شود که تحقیق و توسعه آن را تأمین میکند. عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هستهای خاطرنشان کرد: اگر نطنز را با 50 هزار ماشین IR1 پر کنیم به ما 50 هزار سو در سال می‌دهد که برای رسیدن به 190 هزار سو در سال نطنز باید دست کم 3 تا 4 سال کار کند. آینده غنی‌سازی ما را IR1 رقم نمی‌زند و ما نباید روی ماشین IR1 متوقف شویم و غصه بخوریم که 10 هزار ماشین به انبار می‌رود زیرا ادامه تحقیق و توسعه در برنامهما وجود دارد. وی در خصوص سانتریفیوژهای IR8 خاطرنشان کرد: این ماشین‌ها که ماشین ایده‌آل ما در آینده است تا 8 تا 10 سال دیگر ماشین نمی‌شود و روند تحقیق و توسعه آن طولانی است و 8 تا 10 سال طول می‌کشد تا به تولید انبوه برسد. عراقچی ادامه داد: با چشم‌اندازی که الان در مذاکرات وجود دارد بعد از 10 سال که محدودیت تولید تمام می‌شود تحقیق و توسعه ما به مرحله تکمیل می‌رسد و در یک فاصله 2 تا 3 و الی 5 سال به ظرفیت غنی‌سازی یک میلیون سو خواهیم رسید. وی در خصوص راکتور آب سنگین اراک هم گفت: آنها در طول مذاکرات حتی حاضر نبودند اسم آب سنگین را بیاورند، زیرا آب سنگین سریع‌ترین راه برای دستیابی به بمب است و دانشمندان هستهای ما طرحی را ارائه دادند که این راکتور کماکان آب سنگین باقی می‌ماند ما ساعت‌ها بحث و جدل با آنها داشتیم می‌گفتند که بایستی راکتور اراک را جمع کنید پس از آن عنوان کردند که بایستی راکتور آب سبک بسازید، بعد از آن گفتند که راکتور ترکیبی بسازید که هم با آب سبک کار کند و هم با آب سنگین و حتی عنوان کردند که یک میلیون دلار به محققان آمریکایی دادهاند که این نوع آب راکتور را طراحی کنند، اما متخصصان ما این مورد را بررسی و اعلام کردند که ماهیت این راکتور آب سبک است. ما 16 ماه در این خصوص مذاکره کردیم و در نهایت طرح دانشمندان هستهای ما مورد پذیرش طرف مقابل قرار گرفت و اذعان کردند که طرح ایران عملیاتی است. معاون وزیر خارجه در خصوص تأسیسات هستهای فردو نیز گفت: ارزش فردو برای ما راهبردی است چون نمی‌توان به آن حمله کرد. فردو پشتوانه بیمه نطنز و سایر تأسیسات ما است و دشمنان می‌دانند که اگر کوچکترین تعرضی به نطنز کنند فردو چکار خواهید کرد.
وی گفت: 1044 سانتریفوژ در فرود با تمام زیرساخت‌ها و تأسیسات آماده است و برگشت‌پذیری در برنامه هستهای ما یک ساعت است. عراقچی افزود: فردو ظرفیت راهبردی خود را حفظ کرده است. عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هستهای ادامه داد: در صورت حصول توافق، تکنولوژی راکتور آب سنگین اراک به‌روز خواهد شد و ایزوتوپ‌های بیشتری تولید میکند و خواسته اصلی ما در تثبیت برنامه هستهای محقق شده است. عراقچی در خصوص اینکه ما در قبال این شیت‌ها چه چیزی داده‌ایم، عنوان کرد: یکی اعتماد نسبت به اینکه برنامه صلح‌آمیز است و خواهد ماند که اعتماد را از دو طریق ایجاد می‌کنیم، پذیرش برخی مسئولیت‌ها و برخی نظارت‌ها. اینکه تا 15 سال مرکز غنی‌سازی ایجاد نمی‌کنیم و تا 15 سال هم آب سنگین جدید نمی‌سازیم. وی تصریح کرد: در محدودیت‌های دو اصل را مدنظر قرار دادیم یکی اینکه هیچ چیزی را دائمی نخواهیم پذیرفت و دیگر اینکه در اثر پذیرش محدودیت‌ها هیچ نیازی از کشور تعطیل نمی‌شود. اگر می‌گوییم تا 15 سال مرکز غنی‌سازی نمی‌سازیم زیرا نیازی نداریم و نطنز هم بعد از طی دوره زمانی محدودیت و با سانتریفوژ‌های جدید می‌تواند پاسخگوی 5 نیروگاه جدید باشد. عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هستهای در مورد نظارت‌های بیشتری که مورد پذیرش قرار می‌گیرد یعنی پروتکل الحاقی کد 3.1 و دو سه نکته اضافه‌تر گفت: ما در پذیرفتن این نظارت‌ها دقت کردیم که سواستفاده‌ای از آن صورت نگیرد. عراقچی اضافه کرد: وقتی ما برنامه مخفی نظامی نداریم هرچه می‌خواهند بازرسی کنند، اما اینکه به اسم نظارت بخواهند جاسوسی کنند با آن مشکل داریم. معاون وزیر خارجه در واکنش به انتقاد جمشیدی در خصوص اینکه آمریکایی‌ها به دنبال منزوی کردن ایران هستند، خاطرنشان کرد: اگر قبول داریم که آمریکا به دنبال منزوی کردن ماست راه آن از طریق تحریم‌ها بوده و ما نباید اجازه می‌دادیم که تحریم‌ها بماند. وی افزود: مذاکراتی که باعث می‌شد برای قطعنامه جدید مشروعیت‌سازی کند ، در استراتژی آمریکا بازی می‌کرد و اگر اعتقاد دارید که استراتژی آمریکا تحریم‌محور است باید تحریم‌ها را به هر شکلی برداریم. عراقچی در پایان دستاوردهای حاصله را متعلق به کل ملت ایران خواند و گفت: این دستاوردها متعلق به این دولت و آن دولت نیست. دولت‌ها وظیفه خود را انجام دادهاند و این دستاوردها ثمره کار مردمی است که 10 سال مقاومت کرده، تحریم‌ها و فشارها را تحمل کردند و همچنین دستاورد کسانی است که با توانایی‌های نظامی خود دشمن را ناامید و کسانی که در صحنه عمل برنامه هستهای ما را تثبیت کردند. وی با ادای احترام به شهدای هستهای از منتقدان خواست که نگاه ملی به موضوع هستهای داشته باشند و نگاه فروملی، بخشی، فردی و جناحی را کنار بگذارند و افزود: مطالبی که مطرح شد حتماً در سه ماه آینده مدنظر ما خواهد بود.
