پنجشنبه 3 اردیبهشت 94 با فرود آخرین پرواز حامل عمرهگزاران ایرانی در فرودگاه امام خمینی(ره)، عربستان از زائران ایرانی خالی شد تا سفر مردم کشورمان به عمره در اعتراض به فاجعه فرودگاه جده به طور رسمی تعلیق شود. هرچند بنا به تأکید معاون حج، عمره و عتبات سازمان حج و زیارت بین 500 تا هزار نفر از متقاضیان عمره پس از تعلیق اعزام عمرهگزاران از این سفر انصراف دادند تا بعد از کمپین مردمی اعتراض، کمپینی برای انصراف از این سفر آغاز شود.روز هفتم فروردین ماه سال جاری واقعه تلخ اقدام به تعرض به دو نوجوان ایرانی، رفتار غیراخلاقی دیگری از سوی پلیس فرودگاه و نیروهای رسمی و دولتی سعودی را در حافظه تاریخی جهان ثبت کرد. هرچند در همان روزهای نخست اعلام شد که این دو پلیس سعودی بازداشت شدهاند اما تعلل دولت عربستان در مجازات قانونی و شرعی این دو نفر و ادامه روند کارشکنی سعودیها در عدم صدور مجوز برای فرود پروازهای عمرهگزاران شیرازی و اصفهانی در فرودگاه جده، موجب شد تا سرانجام در روز 24 فروردینماه بنا به دستور رسمی وزیر ارشاد که از سوی رئیس جمهور مأمور پیگیری پرونده واقعه جده شده بود، تعلیق شود. این حادثه موجب شد اعتراضات گستردهای از سوی مردم کشورمان نسبت به این اقدام شکل گیرد و مردم خواهان پیگیری مجازات عاملان این حادثه شوند. بر این اساس شاهد اعتراضات گسترده مردمی و تجمع در مقابل سفارت عربستان سعودی بودیم. این اعتراضات به شکلهای مختلف در فضای مجازی و شبکههای اجتماعی نیز خود را نشان داد. حالا اما در برابر انفعال دولت سعودی از مجازات عاملان این حادثه اعتراضات مردمی به انصراف از عمره تغییر جهت داده است.
از لغو صدور ویزا تا شکلگیری یک حادثه
کارشکنیهای دولت عربستان از اواخر سال گذشته با ایجاد مشکل در صدور ویزا برای زائران ایرانی آغاز شد، به گونهای که سازمان حج و زیارت ناگزیر شد حجم پروازهای عمره را به نصف کاهش دهد و به دلیل صادر نشدن ویزا برای زائران بسیاری از پروازهای عمره لغو شد. هفتم فروردین ماه هم حادثه مذکور در فرودگاه جده اتفاق افتاد. با وجود این حادثه اعزامها از دهم فروردین از سر گرفته شد اما رسانهای شدن خبر این حادثه و ادامه روند کارشکنیهای عربستان در عدم صدور مجوز فرود برای دو گروه از عمرهگزاران ایرانی سرانجام موجب شد مجلسیها هم برای تعلیق و لغو سفر عمره دست به کار شوند. روز گذشته اما با خروج آخرین گروه از عربستان پرونده تا اطلاع ثانوی و بررسی واکنش عربستان سعودی نسبت به مجازات عاملان این حادثه و تأمین امنیت زوار ایرانی سفر عمره به طور رسمی بسته شد.
ادامه کارشکنیهای سعودی
امروز حدود یک ماه از حادثه فرودگاه جده میگذرد و با وجود این هنوز هیچ خبری از محاکمه و مجازات دو پلیس متخلف سعودی منتشر نشده است. این در حالی است که علی جنتی، وزیر ارشاد که با دستور رئیسجمهور مأمور پیگیری پرونده حادثه جده بود، درباره نتایج پیگیری هایش گفته بود: «در مورد این حادثه تأسفبار، از طرق دیپلماتیک با مقامات سعودی صحبت شده و آنها هم قول دادهاند که افرادی را که الان دستگیر شدهاند، به مجازات برسانند و حتی تصریح کردهاند که آنها را اعدام میکنند.» با وجود این هنوز هیچ خبری در این باره به گوش نمیرسد.
از سوی دیگر اما کارشکنیهای دیگر دولت سعودی همچنان ادامه دارد، به گونهای که با وجود توافقات و هماهنگیها با طرف سعودی از طریق وزارت خارجه، جنگندههای سعودی به هواپیمای حامل کمکهای بشردوستانه هلال احمر اجازه فرود در فرودگاه صنعا را ندادند. این در حالی است که به گفته رئیس روابط عمومی جمعیت هلال احمر، برای ارسال این کمکها به یمن وزارت امور خارجه ایران مجوزهای لازم را از عربستان دریافت کرده بود.
سعید اوحدی، رئیس سازمان حج و زیارت با بیان اینکه ساعت 4 بامداد روز جمعه، آخرین پرواز عمره در فرودگاه حضرت امام (ره) روی زمین نشست درباره حادثه فرودگاه جده گفت: پلیس و دستگاه قضایی عربستان هیچ توجیهی برای تعلل در محاکمه آن دو پلیس ندارند و باید هر چه سریعتر این محاکمه صورت گیرد.
بنا به تأکید وی محاکمه دو پلیس سعودی کف خواستههای سازمان حج و زیارت ایران است و علاوه بر آن حصول اطمینان امنیت زائر باید برای ما ایجاد شود تا دوباره عمره را شروع کنیم.
ناصر خدرنژاد نیز از خالی شدن کشور عربستان از زائران ایرانی خبر داد و گفت: دیگر هیچ عمرهگزاری در عربستان نداریم. بنا به تأکید وی با تعلیق اعزام عمرهگزاران، بیش از 170 هزار نفر از این سفر بازماندند اما بین 500 تا هزار نفر از متقاضیان عمره پس از تعلیق اعزام عمرهگزاران از این سفر انصراف دادند.
این نخستین بار نیست
میانگین اعزام ایرانیها به عمره یعنی 500 هزار نفر را در عدد 2 میلیون و 250 هزار تومان که میانگین هزینه سفر عمره است، ضرب کنیم به گردش مالی یک هزار و 125 میلیارد تومان میرسیم که بیش از 70 درصد آن یعنی 787 میلیارد تومان آن به جیب سعودیها میرود. از سوی دیگر نیز تحریم حج و عمره اتفاقی است که در گذشته هم در کشورمان سابقه دارد. پس از کشتار حجاج ایرانی در سال 66 در مکه، جهت صیانت از زائران ایرانی، با حکم امام خمینی اعزام حج لغو شد. یک بار هم در سال 1322 به دنبال قتل یک زائر ایرانی حج برای چهار سال لغو شد.