امام محمدتقی(علیه‌السلام) نهمین امام شیعیان در حدود سن هشت سالگی بعد از شهادت پدرشان امام رضا(علیه‌السلام) به امامت رسیدند، اما همین امر در همان دوران از سوی دشمنان مغرض و برخی شیعیان جاهل مورد سوال قرار گرفت که مسئولیت سنگین و خطیر امامت و ولایت چگونه از جانب یک کودک ممکن است؟ مگر یک کودک می‌تواند جانشین پیامبر خدا(صلی‌الله‌علیه‌واله) باشد و پیشوایی مسلمانان را برعهده بگیرد؟
قبل از پاسخ به این سوال ابتدا باید توجه نمود که جایگاه امامت همانند پُست و مقام‌های اعتباری و قراردادی نیست تا بخواهیم آن را با شرایط و مقتضیات آن بسنجیم، بلکه امامت یک مقام خدادادی و الهی است و امام تنها از جانب خداوند منصوب می‌گردد و تمام شرایط آن از علم، تدبیر، درایت، حکمت و.... از سوی پروردگار و لدنی می‌باشد و خداوند نیز می‌تواند این مقام را به هر که بخواهد عنایت فرماید. هم‌چنین پیش از این، خداوند مقام نبوت و رسالت را در دوران کودکی و حتی طفولیت به پیامبران گذشته نیز عنایت کرده است. قرآن کریم درباره رسالت و نبوت حضرت یحیی(علیه‌السلام) می‌فرماید: «یَا یَحْیَى خُذِ الْکِتَابَ بِقُوَّةٍ وَآتَیْنَاهُ الْحُکْمَ صَبِیًّا[مریم/12] اى یحیى کتاب [خدا] را به جد و جهد بگیر و از کودکى به او نبوت دادیم». در آیه دیگر حضرت عیسی(علیه‌السلام) نیز از سوی خداوند در همان دوران طفولیت مأمور به سخن گفتن می‌گردد که این نوع سخن گفتن در گهواره بیان اعطای مقام نبوت و رسالت به اوست. قرآن کریم در بیان سخن حضرت عیسی(علیه‌السلام) می‌گوید: «قَالَ إِنِّی عَبْدُ اللَّهِ آتَانِیَ الْکِتَابَ وَجَعَلَنِی نَبِیًّا[مریم/30] [عیسی] گفت منم بنده خدا به من کتاب داده و مرا پیامبر قرار داده است».
«علی بن اسباط» از اصحاب امام رضا(علیه‌السلام) گفت حضرت جواد(علیه‌السلام) داخل اطاق شد من با دقت به قد و بالاى آن حضرت نگاه می‌کردم تا قیافهاش را براى مصریان بازگو کنم همین که نشست فرمود: علی خداوند همان‌طور که حجّت را در مورد نبوت بر مردم تمام میکند در مورد امامت نیز انجام می‌دهد خداوند در قرآن می‌فرماید:«وَ آتَیْناهُ الْحُکْمَ صَبِیًّا و و لما بَلَغَ أَشُدَّهُ وَ بَلَغَ أَرْبَعِینَ سَنَةً» جایز است که مقام پیامبرى و رهبرى را به او بدهند در حالى که کودکى باشد (چنانچه آیه اول شاهد است) و ممکن است در سن چهل سالگى او را به این مقام مفتخر نمایند(چنانچه آیه دوم گواهى می‌دهد).[1]
«صفوان بن یحیى» نیز می‌گوید به حضرت رضا(علیه‌السلام) عرض کردم ما قبل از این‌که فرزندتان ابو جعفر(حضرت جواد(علیه‌السلام)) متولد شود از شما راجع به امام پرسیدیم، شما فرمودید: «خداوند به من فرزندى خواهد داد». اکنون که خدا عنایت کرده و چشم ما به جمالش روشن شده خدا نخواسته اگر به مصیبت شما و فقدان وجود عزیزتان دچار شویم، بالاخره امام ما کیست؟ ایشان به حضرت جواد(علیه‌السلام) اشاره کردند. عرض کردم آقا او که هنوز سه سال بیشتر ندارد. فرمود: «چه اشکالى دارد عیسى حجّت خدا شد با این‌که کمتر از سه سال داشت».[2]
بنابراین امامت نیز همانند نبوت، به سن و سال ربطی ندارد. امام جواد(علیه‌السلام) نیز یکی از امامانیست که خداوند این موهبت و عنایت خاص را در کودکی به ایشان عنایت فرموده تا ما بعد از گذشت قرن‌ها شاهد بذل و جود بی‌پایان این امام همام در سرتاسر زندگی باشیم.
____________________________________
پی‌نوشت
[1]. زندگانى حضرت امام جواد وعسگریین ع، علامه مجلسی، ص 18.
[2]. همان.
